Tatry i Zakopane w ilustracji Walerego Eljasza-Radzikowskiego
Radosław Kuty
Wydawnictwo: Wydawnictwo, Księgarnia i Antykwariat Górski \"Filar\"
Miejsce i rok wydania: Kielce 2020
ISBN/ISSN: 978-83-88908-48-4
Kategoria: Monografie i inne opracowania krajoznawcze
Licza tomów: 1
Nagroda regulaminowa
III miejsce w kategorii Monografie oraz inne opracowania krajoznawcze
Gdzie można kupić zgłaszaną publikację?
Księgarnia Akademicka Sp. z o.o.
Oddano głosów: 0
Rekomendacja zgłaszającego:
Walery Eljasz-Radzikowski (1841-1905) to jedna z najważniejszych postaci Zakopanego swoich czasów. To także artysta, który pozostawił największy i niezwykle zróżnicowany dorobek dotyczący Podhala. Nie będzie przesadą stwierdzenie, iż całe swe życie związał z górami: rysował je, malował, szkicował, fotografował, litografował, znakował, opisywał, wydawał przewodniki, książki i grafiki, popularyzował w artykułach drukowanych w najważniejszych czasopismach epoki. Nadto był jednym z filarów Towarzystwa Tatrzańskiego, współtwórcą prasy zakopiańskiej i autorem pocztówek tatrzańskich.Opublikowana w 2020 r. przez kieleckie wydawnictwo Henryka Rączki praca "Tatry i Zakopane w ilustracji Walerego Eljasza-Radzikowskiego" to 572 stronicowy album w twardej oprawie formatu A4 zawierający 600 ilustracji. Przybliża dorobek artystyczny Eljasza, który wydaje się być postacią wciąż zbyt mało popularną - i - wciąż oczekującą na swą biografię. Poza tekstem głównym na uwagę zasługują aneksy omawiające m.in. działalność naukową, społeczną i kulturalną artysty poza Zakopanem oraz jego sylwetkę w świetle źródeł historycznych i literatury przedmiotu.
W opinii recenzentów książka zawiera bardzo dużo cennego, niekiedy unikatowego materiału zarówno od strony faktograficznej, jak i ikonograficznej. Jej olbrzymią zaletą jest bez wątpienia bogactwo ilustracji. Autor, Radosław Kuty - historyk i doktorant - po raz pierwszy podjął udaną próbę całościowego opracowania dokonań artystycznych Eljasza. Przeważającą część prac plastycznych i fotograficznych czytelnik ma okazję obejrzeć po raz pierwszy. Dobór i układ ilustracji pozwala prześledzić proces twórczy artysty od szkicu, impreski akwarelowej zawartej w sztambuchach do w pełni rozwiniętego malarstwa olejnego, akwaforty, czy drzeworytu. Przejrzysta konstrukcja łączy w sobie wszystkie cechy historycznej pracy naukowej z wymogami przystępności popularnonaukowej. Bogata bibliografia, liczne i szczegółowe przypisy dopełniają encyklopedycznego charakteru książki. Wartość publikacji wynika przede wszystkim ze skrupulatności autora. Wykazał się sumiennością i starannością w gromadzeniu materiału, dzięki czemu czytelnik zyskuje holistyczne spojrzenie na wieloaspektową twórczość artysty. W efekcie powstała publikacja cenna zarówno dla zainteresowanych historią turystyki tatrzańskiej, jak i motywami tatrzańskimi w sztuce.
Realizacja pracy wiązała się z koniecznością przeprowadzenia kwerend w licznych instytucjach kultury: Ośrodku Dokumentacji Tatrzańskiej TPN w Zakopanem, Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem, Muzeum Narodowym w Krakowie, Muzeum Etnograficznym w Krakowie, Muzeum Historycznym Miasta Krakowa, Bibliotece Głównej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Bibliotece Jagiellońskiej, Bibliotece Narodowej. Wymienić należy także Muzeum Okręgowe w Lesznie, Muzeum Miejskie w Zabrzu, Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Romanowie oraz Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku. Szczególne znaczenie mają ponadto zbiory prywatne: jednego z najbardziej znanych kolekcjonerów tatranaliów Andrzeja Petrykowskiego, bibliofila i wydawcy Henryka Rączki, wieloletniego pracownika naukowego TPN Wiesława Siarzewskiego oraz historyka Pawła Witaszka.
Wśród patronów wydawnictwa znalazły się m.in. Biblioteka Jagiellońska, Centralna Biblioteka PTTK w Warszawie, Biblioteka Uniwersytecka w Kielcach, najstarsze polskie czasopismo sportowe "Taternik", Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, Towarzystwo Karpackie oraz "Tygodnik Podhalański".
Książka zdobyła nagrodę główną na 5. Międzynarodowym Konkursie "Najlepsze wydawnictwa o górach" zorganizowanym w czasie 24. Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie. Ponadto, otrzymała wyróżnienie za szczególne walory edycyjne i artystyczne w ramach konkursu o Nagrodę Literacką Zakopanego 2021.
Wolno sądzić, iż ta ze wszech miar niecodzienna publikacja zostanie także zauważona i doceniona w trakcie 29 Ogólnopolskiego Przeglądu Książki Krajoznawczej i Turystycznej. Jej bohater bowiem, Walery Eljasz-Radzikowski, to jeden z najwybitniejszych - a przez część znawców tematyki uważany za najwybitniejszego - popularyzatorów turystyki tatrzańskiej.